Lưu ý: Bài viết tiết lộ nội dung The Batman.
Đúng như hứa hẹn của Warner Bros., The Batman sẽ đi theo hướng trinh thám kết hợp với hành động, khai thác sâu hơn vào trí tuệ và khả năng suy luận của Bruce Wayne. Với phản diện chính là Edward Nashton/The Riddler, kẻ chuyên thích “hack não” chàng Dơi với những câu đố hóc búa sau mỗi lần gây án, The Batman đã thành công với mục đích của mình, và ít nhiều cũng khiến cho khán giả phải bối rối.
Khách quan mà nói, những câu đố của Riddler trong The Batman không quá phức tạp và cũng được giải thích tương đối rõ ràng ngay trong phim. Tuy nhiên, vì những câu đố này chơi chữ khá nhiều, nặng về mặt ngôn ngữ (tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha), nên có thể sẽ khiến khán giả Việt phần nào đó bị mông lung, đặc biệt là sau 3 tiếng đằng đẵng đắm chìm trong Gotham u ám, mụ mị.
Dưới đây là bài giải thích chi tiết những câu đố của Riddler, cũng như âm mưu của hắn trong việc mượn tay Bruce Wayne để vạch trần bộ mặt thật của một số quan chức tại Gotham và sự mục nát của thành phố này.
Câu đố đầu tiên: Kẻ nói dối sẽ làm gì sau khi chết? (What does a liar do when he’s dead?)
Nạn nhân đầu tiên của Riddler là thị trưởng Don Mitchell của Gotham, và thông điệp mà hắn để lại cho Batman là: “What does a liar do when he’s dead?” (Kẻ nói dối sẽ làm gì sau khi chết). Sau khi quan sát hiện trường, chàng Dơi đã đưa ra câu trả lời: “He lies still”. Và đây chính là lần chơi chữ đầu tiên của Riddler trong bộ phim này.
Động từ “lie” trong tiếng Anh khi dịch ra tiếng Việt có thể mang nghĩa là “nằm” hoặc “nói dối”. Trong khi đó, “still” lại có nghĩa là “im, phẳng lặng, tĩnh mịch” hoặc “vẫn, tiếp tục”. Vì vậy, câu trả lời mà Riddler nhắm đến mang 2 hàm ý.
Đầu tiên, “Hắn sẽ nằm im” – ám chỉ trạng thái của người chết, dù khi còn sống có là ai đi nữa, đều sẽ bất động hoàn toàn sau khi tử vong. Thứ hai, “Hắn vẫn tiếp tục nói dối” – lớp nghĩa bóng ám chỉ việc Mitchell liên tục nói dối để che đậy sự mục nát của Gotham trong nhiều năm qua. Kể cả khi ông ta đã chết thì sự mục nát đó vẫn còn tiếp diễn bởi nhiều nhân vật sừng sỏ khác, và Riddler sẽ không dừng lại cho đến khi vạch trần được tất cả sự thật.
Câu đố thứ 2: Đi theo mê cung cho đến khi tìm ra con chuột, đưa nó ra ánh sáng, và người sẽ tìm thấy ta (Follow the maze until you find the rat, bring him to the light, and you’ll find where I’m at)
Tại hiện trường vụ án thứ hai, với nạn nhân là sĩ quan cảnh sát Pete Savage – người bị chuột gặm nát khuôn mặt, Bruce Wayne và Jim Gordon đã nhận được câu đố quan trọng nhất có thể dẫn đến nơi ẩn náu của Riddler. Hắn yêu cầu 2 người phải tìm ra “con chuột”, thực chất là kẻ chỉ điểm cho cảnh sát và đưa hắn ra ánh sáng (công bố trước công chúng).
Ban đầu, Bruce đã phán đoán nhầm và cho rằng Penguin chính là “con chuột” mà Riddler nhắc đến, trước khi điều chỉnh lại suy luận và chuyển mục tiêu sang Carmine Falcone. Hóa ra, Carmine không những là kẻ chỉ điểm, mà còn là chủ mưu đứng đằng sau sự mục nát của Gotham, là ông chủ của rất nhiều quan chức, lãnh đạo trong thành phố.
Sau khi bắt giữ Carmine, Batman đã làm theo đúng lời của Riddler, đưa hắn ra “ánh sáng”. Nhưng ngay khi hắn Carmine đứng dưới ánh đèn đường, Riddler đã bắn hạ hắn từ trên cao, khiến hắn chết ngay tại chỗ, dưới “ánh sáng” theo đúng nghĩa đen. Từ đó, đội ngũ cảnh sát mới phát hiện ra nơi ẩn nấp của Riddler, đúng như những gì hắn đã hứa hẹn trong câu đố của mình.
Câu đố thứ 3: Ngươi là một con chuột có cánh (You are el Rata Alada)
Không chỉ chơi chữ, Riddler còn biết mã hóa những câu đố của mình 1 cách tài tình để đánh lừa Batman. Để giúp chàng Dơi giải được câu đố thứ 2, hắn đã cung cấp thêm manh mối qua lời nhắn: “You are el Rata Alada”, ám chỉ kẻ chỉ điểm là một “con chuột có cánh”, cũng là “con chuột” cần được “đưa ra ánh sáng”.
Ban đầu, Bruce và Jim cho rằng “con chuột có cánh” ở đây ám chỉ Penguin, bởi vì penguin (chim cánh cụt) là 1 loài động vật có cánh, và việc kinh doanh chất cấm của hắn càng khiến hắn trở nên đáng nghi hơn. Tuy nhiên, sau khi bị bắt, Penguin đã bắt lỗi câu đố của Riddler, bởi trong tiếng Tây Ban Nha, “rata alada” phải dùng mạo từ “la”, chứ không phải “el”. Điều đó đồng nghĩa với việc Bruce và Jim đã bắt nhầm người.
Chàng Dơi thừa hiểu rằng với 1 kẻ đầu óc như Riddler, hắn khó có thể mắc sai lầm trong việc đưa ra câu đố như vậy. Một lần nữa, anh phải thay đổi cách suy nghĩ của mình và nhìn nhận vấn đề theo 1 khía cạnh khác. Thay vì cố hiểu nghĩa của cả câu “You are el Rata Alada” 1 cách hoàn chỉnh, Bruce tách nó làm 2 nửa: “You are el” có cách phát âm tương tự như URL (juː-är-el), dẫn đến việc nửa sau, “rataalada”, sẽ là địa chỉ của 1 trang web.
Bằng suy luận này, Bruce đã liên lạc được với Riddler qua Internet để tiếp tục nhận thêm 1 câu đố nữa, sau khi hắn nhận ra anh vẫn chưa thể kết nối được các manh mối, chưa quan sát được bức tranh tổng thể của 1 Gotham thối nát. 1 điểm thú vị là hiện tại, bạn vẫn có thể truy cập vào trang web rataalada.com để giải những câu đố hóc búa của Riddler mà Warner Bros. và DC Films đã chuẩn bị trước.
Câu đố thứ 4 + 5 + 6
Nạn nhân tiếp theo của Riddler là Ủy viên Công tố quận Gil Colson, người bị hắn buộc bom vào cổ và ép phải náo loạn đám tang của Don Mitchell. Gil Colson cũng bất đắc dĩ trở thành người đưa tin cho Riddler để gửi đến Batman 3 câu đố tiếp theo.
Đầu tiên là: “It can be cruel, poetic, or blind. But when it’s denied, it’s violence you may find” (Thứ gì có thể tàn nhẫn, thơ mộng, hoặc mù quáng. Nhưng khi đã bị từ chối rồi thì chỉ còn lại bạo lực mà thôi). Câu trả lời ở đây là “Justice” (Công lý), bởi công lý có thể được nhìn nhận dưới nhiều quan điểm khác nhau (tàn nhẫn, thơ mộng, mù quáng). Nhưng một khi công lý không được thực thi (denied) thì sẽ dẫn đến bạo lực, ám chỉ việc các quan chức lớn của Gotham che giấu tội lỗi của họ.
Thứ hai: “If you are Justice, please do not lie. What is the price for your blind eye?” (Nếu là công lý, xin đừng lừa dối. Cái giá cho đôi mắt mù quáng của ngươi là gì?). Câu trả lời ở đây là “bribe” – hối lộ. Nếu muốn người khác giữ bí mật, cách đơn giản, hiệu quả nhất là cho người đó lợi ích, hay dễ hiểu hơn là hối lộ. Trong trường hợp này, bí mật mà Riddler hướng đến là danh tính của “the rat”, và Gil Colson cũng như nhiều nhân vật lớn khác đều đã nhận được 1 khoản tiền lớn để “giả mù” và giữ kín thân phận của hắn.
Thứ ba: “Since your justice is so select, please tell us, which vermin you’re paid to protect?” (Vì công lý của ngươi được chọn lọc, xin hãy nói cho bọn ta biết, ngươi được trả tiền để bảo vệ loài sâu bọ nào vậy?). Câu trả lời, kết nối trực tiếp với câu đố thứ 2 và 3, chính là “The Rat” – con chuột. Gil Colson, cũng như nhiều quan chức khác tại Gotham, thực thi “công lý” 1 cách có “chọn lọc”, và chỉ phục vụ những ai cho chúng lợi ích. Câu đố này của Riddler đơn giản là chỉ muốn Gil khai ra tên của “the rat”, nhưng không ngờ ông ta lại cứng đầu và thà chết chứ không vạch trần Carmine Falcon.
Câu đố thứ 7: “Tôi lớn lên từ 1 hạt giống, mạnh mẽ như cỏ dại. Nhưng sống trong 1 biệt thự, 1 khu ổ chuột, tôi sẽ không bao giờ biết được mình đến từ đâu. Biết tôi là ai chứ?” (I grew up from a seed, as tough as a weed. But in a mansion, in a slum, I’ll never know where I come from. Do you know what I am?)
Câu trả lời cho câu đố này là “orphan” – trẻ mồ côi, người không biết “mình đến từ đâu”. Một lần nữa, Riddler cài cắm rất nhiều cụm từ quan trọng để giúp Bruce Wayne tìm ra đáp án cũng như manh mối tiếp theo. Chàng Dơi suy luận từ “mansion, slum” (biệt thự, khu ổ chuột) ám chỉ đến trại trẻ mồ côi Gotham, thuộc biệt thự cũ của nhà Wayne. Tuy nhiên, nơi này vốn đã bị hư hỏng nặng từ trước khi bố mẹ của Bruce bị sát hại, và sau đó thì bị thiêu rụi, trở thành 1 khu ổ chuột thực thụ.
Câu đố thứ 8: “Hẹn gặp ngươi dưới địa ngục” (See you in Hell)
Câu đố này mang tính chất của 1 lời đe dọa nhiều hơn là manh mối, bởi nó được gửi đến cùng với 1 quả bom đã suýt lấy đi mạng sống của Alfred (mà vốn dĩ là dành cho Bruce Wayne). Batman cũng không giải được câu đố này, và chỉ được Riddler giải thích rõ ràng khi cả 2 gặp nhau trong nhà thương điên Arkham.
Ban đầu, Riddler tin rằng kế hoạch vạch trần tội ác của mình sẽ đủ để hấp dẫn Batman đứng về phía hắn, thậm chí còn tưởng tượng cảnh 2 người cùng bị tống vào nhà thương điên Arkham (địa ngục – “hell”) cùng với nhau. Vì vậy, “See you in Hell” giống như là 1 lời mời gọi, 1 lời đe dọa gửi đến Batman nhiều hơn, chứ không hẳn là 1 câu đố phức tạp.
Câu đố thứ 9: “Đời cha ăn mặn…” (The sins of my father???)
Vì câu đố này được tìm thấy tại trại trẻ mồ côi Gotham, nằm trong biệt thự cũ của nhà Wayne nên Bruce đã lập tức suy luận ra mục tiêu tiếp theo mà Riddler nhắm đến chính là bản thân mình. Hắn muốn anh phải đền tội cho những gì mà Thomas Wayne đã gây ra. Điều này cũng lý giải vì sao Riddler lại gửi quả bom đến nhà của Bruce Wayne, vô tình khiến cho Alfred bị thương. Khi Bruce nhận ra và gọi điện về để cảnh báo thì đã quá muộn.
Câu đố thứ 9: “Thứ gì vừa đen vừa xanh, lại còn đắm chìm trong chết chóc?” (What’s black and blue and dead all over?)
Câu trả lời cho câu đố này là “You” – ám chỉ Batman, nhưng tất cả chỉ được giải thích rõ ràng khi Riddler hé lộ về kế hoạch phá đê chắn biển bao quanh Gotham để dìm thành phố này trong biển nước. Khi đó, Batman, vốn đã đen (black) vì bộ trang phục của mình, lại nhuốm thêm chút sắc xanh (blue) vì nước biển, và cuối cùng là bỏ mạng (dead) trước đội quân hùng hậu mà Riddler đã chuẩn bị. Dĩ nhiên, kế hoạch của hắn chỉ thành công 1 phần, bởi Batman không hề chết như hắn suy tính, mà ngược lại, còn trở thành 1 người hùng giúp người dân vượt qua cơn lũ.
Ngoài ra, cụm từ “black”, “blue” cũng ám chỉ đến trạng thái lúc nào cũng lầm lì, buồn bã của Batman, một người bí ẩn, luôn âm thầm chiến đấu chống tội phạm nhưng ngay cả cảnh sát Gotham cũng không thể tin tưởng.
Câu đố thứ 10: “Trả lời tôi nghe, thứ gì càng có ít càng giá trị?” (Riddle me this: The less of them you have, the more one is worth?)
Trong phân đoạn cuối cùng, khi ở trong nhà thương điên Arkham, Riddler, kẻ chuyên đi đố người khác, lại nhận được 1 câu đố cho chính bản thân mình: “Trả lời tôi nghe, thứ gì càng có ít càng giá trị?”. Câu trả lời mà hắn tìm ra là “Một người bạn” (a friend), ám chỉ đến việc kẻ đưa ra câu đố này muốn được hợp tác với Riddler trong tương lai.
Và căn cứ vào cử chỉ, cách nói chuyện và đặc biệt là tiếng cười man rợ của kẻ này, khán giả có quyền tin rằng đó chính là Joker trong vũ trụ điện ảnh mới của DC dành riêng cho Batman.
Theo ScreenRant, CBR