Khi du hành vũ trụ với mục đích giải trí đang trở thành một khả năng rất thực tế, thì trong tương lai con người cũng có thể sẽ du hành đến các hành tinh khác để nghỉ lễ, hoặc thậm chí là để sống.
Công ty vũ trụ thương mại Blue Origin đã bắt đầu những kế hoạch gửi khách hàng của mình lên các chuyến bay quỹ đạo phụ. Và Elon Musk cũng hy vọng vào tương lai sẽ thiết lập những căn cứ trên Sao Hỏa với công ty SpaceX của mình.
Điều này có nghĩa là chúng ta cần bắt đầu suy nghĩ về việc sẽ như thế nào khi sống trong không gian – nhưng cũng như điều gì sẽ xảy ra nếu có bất kỳ ai đó chết ở đó.
Sau khi chết ở Trái Đất, cơ thể con người sẽ trải qua một số giai đoạn phân hủy. Những điều này đã được mô tả sớm nhất vào năm 1247 trong cuốn sách The Wash Away of Wrongs của Song Ci, về cơ bản đây là một cuốn cẩm nang khoa học pháp y đầu tiên của nhân loại.
Đầu tiên máu ngừng chảy và bắt đầu đọng lại do tác động của trọng lực – được gọi là livor mortis. Sau đó, cơ thể sẽ lạnh dần và các cơ cứng lại do sự tích tụ không kiểm soát của canxi trong các sợi cơ. Các enzym và protein còn lại trong cơ thể sẽ giúp tăng tốc độ phản ứng hóa học, phá vỡ thành tế bào, giải phóng chất bên trong của chúng.
Đồng thời, vi khuẩn trong ruột của chúng ta cũng thoát ra ngoài và lây lan khắp cơ thể. Chúng sẽ nuốt chửng các mô mềm rồi phân hủy và khí mà chúng thải ra sẽ khiến kích thước của cơ thể tăng lên.
Các quá trình phân hủy này là các yếu tố bên trong, nhưng cũng có các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình phân hủy, bao gồm nhiệt độ, hoạt động của côn trùng, quá chôn cất hoặc quấn xác và sự hiện diện của lửa hoặc nước.
Trong môi trường ẩm ướt không có oxy, sự hình thành adipocere có thể xảy ra, ở đó nước có thể gây ra sự phân hủy chất béo thành vật liệu dạng sáp thông qua quá trình thủy phân. Lớp phủ sáp này có thể hoạt động như một lớp màng chắn bên trên da để bảo vệ và bảo quản da.
Nhưng trong hầu hết các trường hợp, các mô mềm cuối cùng sẽ biến mất để lộ ra khung xương. Những mô cứng của xương lại có tính đàn hồi tốt hơn nhiều và có thể tồn tại hàng nghìn năm.
Vậy điều gì sẽ xảy ra với cơ thể của chúng ta khi chết bên ngoài không gian? Yếu tố đầu tiên cần xét đến chính là lực hấp dẫn, lực hấp dẫn khác nhau trên các hành tinh khác nhau chắc chắn sẽ tác động đến giai đoạn phân hủy của cơ thể, và việc thiếu trọng lực khi lơ lửng trong không gian sẽ có nghĩa là máu sẽ không thể đọng lại được.
Bên trong bộ đồ không gian, tình trạng phân hủy nghiêm trọng vẫn sẽ xảy ra vì nó là kết quả của việc ngừng các chức năng của cơ thể. Và vi khuẩn từ ruột vẫn sẽ nuốt chửng các mô mềm. Nhưng những vi khuẩn này cần oxy để hoạt động bình thường và nguồn cung cấp không khí hạn chế trong những bộ đồ không gian sẽ làm chậm quá trình này một cách đáng kể.
Các vi sinh vật từ đất cũng đóng góp một vai trò quan trọng trong quá trình phân hủy, và do đó, bất kỳ môi trường hành tinh nào ức chế hoạt động của vi sinh vật, chẳng hạn như quá khô, sẽ cải thiện cơ hội bảo tồn mô mềm.
Sự phân hủy trong điều kiện quá khác với môi trường Trái Đất có nghĩa là các yếu tố bên ngoài sẽ phức tạp hơn. Khi chúng ta còn sống, xương là vật chất sống bao gồm cả vật liệu hữu cơ như mạch máu, collagen, và vật liệu vô cơ trong cấu trúc tinh thể.
Thông thường, thành phần hữu cơ sẽ bị phân hủy, và vì vậy những bộ xương mà chúng ta thấy trong các viện bảo tàng hầu hết chỉ là tàn tích vô cơ. Nhưng trong đất có độ chua lớn mà chúng ta có thể tìm thấy trên các hành tinh khác, điều ngược lại có thể xảy ra, thành phần vô cơ có thể biến mất và chỉ để lại các mô mềm.
Trên Trái Đất, sự phân hủy của xác người tạo thành một phần của hệ sinh thái cân bằng, nơi các chất dinh dưỡng được tái chế bởi các sinh vật sống, chẳng hạn như côn trùng, vi khuẩn và thậm chí cả thực vật. Môi trường trên các hành tinh khác nhau sẽ không phát triển để sử dụng cơ thể chúng ta theo cách hiệu quả như vậy bởi côn trùng và động vật không có mặt trên các hành tinh đó.
Nhưng điều kiện khô hạn giống như sa mạc của Sao Hỏa có thể có sẽ khiến các mô mềm bị khô đi, có lẽ trầm tích do gió thổi sẽ làm xói mòn và làm hỏng bộ xương theo cách mà chúng ta thấy ở trên Trái Đất.
Nhiệt độ cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình phân hủy. Ví dụ, trên Mặt Trăng, nhiệt độ có thể dao động từ 120 độ C đến âm 170 độ C. Do đó, các cơ quan trên cơ thể có thể có dấu hiệu thay đổi do nhiệt hoặc tổn thương do đóng băng.
Do đó, có khả năng những phần còn lại vẫn là toàn bộ cơ thể con người vì toàn bộ quá trình phân hủy mà chúng ta thấy ở đây trên Trái Đất sẽ không thể xảy ra. Cơ thể của chúng ta sẽ là “người ngoài hành tinh” trong không gian. Có lẽ chúng ta sẽ cần phải tìm ra một hình thức an táng mới, không đòi hỏi năng lượng cao như hỏa táng hoặc chôn cất trong một môi trường khắc nghiệt bên ngoài Trái Đất.
Tham khảo: Iflscience; BigPicture; ZME